مطالعه سیتولوژیکی کروموزمی گونه‌های یونجه در ایران

سی و شش جمعیت از گونه‌های مختلف یونجه از مناطق طبیعی کشور جمع‌آوری شد و با استفاده از سلولهای مریستم انتهایی ریشه آنها، تعداد و ابعاد کروموزم‌ها در مرحله میتوز اندازه‌گیری و فرمول کاریوتیپی هر گونه تعیین گردید. این بررسی نشان داد که گونه M. sativa جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران دارای دو سطح پلوئیدی دیپلوئید (16= n2) و تتراپلوئید (32 =n 2) است، در حالیکه گونه‌های M. rugosa وM. scutellata تتراپلوئید بوده و دارای 30 کروموزم وگونهM. ciliaris دیپلوئید و 18 کروموزمی می‌باشد. همچنین جمعیت‌های مختلف ازگونه‌های M. radiata‌، M. lupulina، M. minima، M. coronata‌، M. laciniata‌، M. sauvagei‌، M. tornata، M. orbicularis، M. noeana، M. turbinata‌، M. truncatula، M. littoralis، M. arabica و M. aculeata دیپلوئید و دارای 16 کروموزم هستند. در حالی که گونه‌های M. constricta، M. polymorpha ، M. rigidula و M. rigiduloides دیپلوئید با 14 کروموزم می‌باشند. بر اساس فرمول کاریوتیپی اغلب کروموزم‌ها در گونه‌های مورد مطالعه متاسانتریک تا ساب متاسانتریک هستند. گونه‌های مختلف یونجه ایران دارای 14، 16، 18، 30 و 32 کروموزم می‌باشند. همچنین مشخص شد که در گونه M. ciliaris جمعیت های با نه کروموزووم پایه نیز وجود دارد.